تعریف اصطلاحات مورد نیاز در تدبر

چهارشنبه, ۱۷ دی ۱۳۹۳، ۱۱:۴۳ ق.ظ

دیشب کتاب تدبر در آیات قرآن کریم تالیف آقای علی صبوحی طسوجی را مطالعه می کردم که مناسب دیدم تعریف اصطلاحات لازم برای تدبر در آیات قرآن را اینجا بنویسم. البته این نوشته برداشت من از متن کتاب است و عزیزان را برای دریافت صحیح تر مطالب به مطالعه این کتاب دعوت می کنم.

1- تدبر :

از ریشه "د ب ر" به معنای پشت سر هم قرار دادن است . عمل کسی که جمله گوینده ای را به صورت کلمات پشت سر هم بررسی می کند تا منظورش را دریابد ، تدبر می گویند.

"تدبر در سوره عبارت است از دریافت تدبیر کلمات و آیات که به فهم هماهنگ ظاهر سوره منتهی گردد ." (1)

2- سیاق آیات :

چند آیه پشت سر هم که موضوع واحدی دارند را یک سیاق گویند . بعنوان نمونه در سوره مبارکه فتح آیات 1 تا 7 سیاق اول و آیات 8 تا 19 سیاق دوم و آیات 20 تا 28 سیاق سوم هستند و آیه 29 به تنهایی یک سیاق دارد . کلمه معادل آن در فارسی همان بند یا پاراگراف است. هر سیاق ممکن است خود به چند مطلب تقسیم شود ولی موضوع سیاق ثابت است.

3- فضای سخن :

وضعیت فردی یا اجتماعی که سیاق و یا سوره در صدد بیان آن وضعیت و فضا و در پی آسیب زدایی از آن فضا و ایجاد رشد در آن است.

4- سیر هدایتی سوره :

روند حکیمانه اصلاح و رشد در سوره که قدم به قدم توسط سیاق های متوالی سوره پیگیری می شود تا مخاطب سوره از وضعیت کنونی به سمت کمال حرکت کند. این سیر هدایتی در 3 بخش فکر و انگیزه و عمل تجلی می یابد.